Somera ekskurso al Tapiola 9.6.
Vuosikokous – jarkunveno
Helsingin esperantoseura ry:n sääntömääräinen vuosikokous pidetään seuran toimistossa, osoite Siltasaarenkatu 15 C 65, tiistaina 13.3.2018 klo 18.00. Kaikki jäsenet ovat tervetulleita.
Hallitus
La laŭstatuta jarkunveno de Esperanto-klubo de Helsinki okazos en la oficejo, adreso Siltasaarenkatu 15 C 65, mardon 13.3.2018 je la 18-a horo. Ĉiuj membroj estas kore bonvenaj.
Estraro
Zamenhof-festeto
Nia tradicia Zamenhof-festeto okazos sabaton 16.12. je la 14-a horo. Ni proponas al vi rizkaĉon kaj kafon.
La kunveno okazos ĉe Ritva. Ni ne publikigas la adreson de Ritva ĉi tie, sed vi povas peti detalojn aŭ telefonante al la oficejo aŭ retpoŝte. Bonvolu anonci pri via alveno al nia retadreso esperanto (ĉe) bastu.net aŭ rekte al Ritva.
Amikumu on appi eli kännykkäsovellus, joka näyttää lähimmät esperanton puhujat. Amikumu on esperantoa ja tarkoittaa ‘tehdäänpä tuttavuutta’. Alkujaan se on kehitetty esperanton harrastajien tarpeeseen. Nykyään käyttäjä voi valita minkä tahansa muunkin kielen löytääkseen sen puhujia.
Kun valitset kieleksi esperanton, amikumu näyttää etäisyyden 100 muuhun esperanton harrastajaan. Käyttäjä voi luoda profiilin oman mielensä mukaan ja lähettää viestejä muille käyttäjille. Amikumu on ilmainen. Se on saatavilla sekä android- että iPhone-puhelimiin.
Ĉu rekta maŝininterpretado jam realaĵo?
Antaŭ kelkaj semajnoj mi publikigis blogaĵon pri la progreso de aŭtomata (maŝina) tradukado. Pasintsemajne usona firmao Google lanĉis kapaŭskultilon kiu interpretas parolon rekte de unu lingvo al alia. Oni konektas la aŭskultilon – nomitan Pixel Buds – al saĝtelefono de la firmao kaj helpe de la gugla tradukprogramo ĝi kapablas traduki inter 40 lingvoj. Kelkaj jam konjektis, ke post mallonga tempo – eble dek jaroj – lingvolernado fariĝos superflua.
Mi povas nur ripeti la konkludojn kiujn mi faris en mia antaŭa skribaĵo. Ne eblas nek indas haltigi la evoluon. Same kiel poŝkalkuliloj forigis grandan parton de enkapaj kalkuloj, estas antaŭvideble ke poŝtradukiloj anstataŭigos parton de homa interpretado.
Kompreneble ili ne forigos ĉian bezonon de lernado de fremdaj lingvoj. Tamen simplajn taskojn oni povos plenumi – en proksima estonteco – per tia aparato: ekz. turisto demandas pri vojo, aĉetas biletojn au mendas manĝaĵon en restoracio.
Jam venis reagoj de profesiaj interpretistoj. Ili diris, ke tiuj aparatoj apenaŭ detruos ilian laboron. La programvaro kapablas traduki unuopajn vortojn, sed ne tiom bone longajn frazojn. Iu diris, ke ili, do la tradukistoj, ne estos anstataŭigitaj de maŝinoj, sed fare de aliaj interpretistoj uzantaj maŝinojn. Fakte tiuj programoj multe helpas en la laboro de tradukistoj.
Unu danĝero estas, ke la homoj fidas tiajn tradukojn senpripense. Oni kalkulis, ke nuntempe unu triono de ĉiuj tekstoj legataj de finnoj estas tradukaĵoj. Ni ĉiuj spertis, ke granda parto de ili estas pli-mapli fuŝaj. Ekz. uzinstrukcioj de aparatoj faritaj en foraj landoj ofte estas nekompreneblaj.
Esploristo Lotta Jalava ĉe Universitato de Helsinko diris “maŝina tradukado estos tre utila ilo en praktikaj ĉiutagaĵoj. Problemoj aperos, se oni devas traduki nuancojn, humuron, sarkasmon – aŭ interŝanĝi ideojn. Dum oni komprenas la mankojn de la tekniko, maŝinaj tradukiloj estas bona afero”. (Laŭ artikolo publikigita de Yle).
Mi mem spertis, ke la Gugla tradukilo ankoraŭ ne estas liveranto de perfekta traduko sed ĝi estas tre utila ilo por lingvolernanto. Per ĝi vi povas serĉi eblajn tradukojn kaj ricevi solvojn kiujn vi mem ne eltrovis. Ĉe legado de fremdlingvaj tekstoj ĝi ofte konas vortojn kiuj ne aperas en presitaj vortaroj. La lernado de fremda lingvo fariĝas pri rapida kaj amuza.
Mitä esperantokongressissa tehdään?
Aina silloin tällöin kuulee kysymyksen, mitä ovat esperantokongressit ja kenelle ne on tarkoitettu. Tehdäänkö niissä muuta kuin puhutaan esperantoa ja esperantosta?
Kongresseja ja muita tapaamisia on tietysti monenlaisia ja niiden sisältö vaihtelee. Yhteistä niille on, että ne tarjoavat kielen harrastajille mahdollisuuden tavata toisiaan. Yhteistä on myös se, että osanottajat ovat tavallisia kielen harrastajia, jotka pääasiassa maksavat itse osanottonsa. Tosin eräisiin tilaisuuksiin on haettavissa apurahoja.
Suurin kongresseista on esperanton maailmankongressi (universala kongreso). Tänä vuonna kongressi pidettiin Soulissa (Korea), ensi vuonna Lissabonissa (Portugali) ja vuonna 2019 Lahdessa.
Lähden kuitenkin liikkeelle pienemmästä, noin 200-300 osanottajan tapaamisesta. Tyyppiesimerkki on vuosittainen itala kongreso de esperanto, joka ensi vuonna pidetään San Marinossa. Se on järjestetty jo 84 kertaa.
Ohjelman rungon muodostavat viisi eri linjaa. Niistä kolme on kielikursseja (alkeiskurssi, jatkokurssi ja keskusteluryhmä). Kongressiin voi siis osallistua, vaikka ei vielä osaisi lainkaan esperantoa, mutta toki viikosta saa enemmän irti, jos on jo ainakin vähän tutustunut kieleen.
Pidemmälle ehtineille kielen harrastajille on tarjolla seminaareja. Viime kesänä aiheina olivat esperantonkielinen lehdistö sekä viestintä ja suhdetoiminta. Kurssien ja seminaarien lisäksi erityisesti iltapäivisin oli yksittäisiä esitelmiä erilaisista aiheista.
Kongresseihin liittyy myös matkailuaiheista ohjelmaa. Esimerkiksi Italian kongressit kiertävät eri puolella Italiaa. Osanottaja voi halutessaan koota koko viikon ohjelman kokopäivä- ja puolipäiväretkistä kongressipaikan lähialueille.
Iltaisin on kulttuuriohjelmaa. Tyypillisesti se sisältää musiikkiesityksiä (Italiassa viime kesänä esim. hollantilainen Kajto), teatteria, kirja- ja kirjailijaesittelyjä jne. Ilta jatkui aamuyöhön asti nuorten omalla ohjelmalla.
Italiassa ei kannata unohtaa myöskään yhteisruokailuja, jotka ovat erinomainen mahdollisuus tutustua kunkin alueen keittiöön ja verkostua muiden esperanton harrastajien kanssa.
Entä sitten esperanton maailmankongressi? Periaatteessa samat elementit toistuvat myös niissä, mutta tietysti suuremmassa mittakaavassa. Suosittelen kuitenkin maailmankongressiin aikoville, että he hankkisivat ainakin auttavan esperanton taidon ennen kongressimatkaa.
Suomalaisilla onkin erinomainen tilaisuus aloittaa esperanton opinnot nyt ja tavata suuri joukko kielen harrastajia eri puolilta maailmaa Lahdessa kesällä 2019.
Bunta kongreso en fora sudo de Italio
La ĉi-jara itala kongreso de esperanto okazis en sud-italia urbeto Policoro, kvankam la organizantoj asertis, ke ili kongresas en Herakleo. Temas pri tio, ke en tiu loko ekzistis greka urbo Herakleo antaŭ pli ol du mil jaroj. Tiu historia fono reflektiĝis ankaŭ en la prelegoj kaj dumkongresaj ekskursoj.
El la vidpunkto de cetera Italio tiu regiono (provinco Basilicata) estis kaj daŭre estas fora. Por atingi Policoron ni veturis per longdistanca aŭtobuso el Romo ses horojn. Tio tamen estas malmulte kompare al antaŭaj jardekoj. Nun la vojoj estas modernaj, per multaj tuneloj kaj pontoj oni facile transiras geografiajn obstaklojn.
Eblas nur imagi kia la vivo tie estis antaŭ 80 jaroj. Prio tio rakontas Carlo Levi en sia fama libro Cristo si è fermato a Eboli, esperantigite Kristo finhaltis en Eboli. La finna traduko tamen nomiĝas Jumalan selän takana. Pro sia kontraŭfaŝisma agado la aŭtoro estis arestita kaj ekzilita al la sudo. La verko rakontas pri liaj spertoj en tiu regiono. Nuntempe oni kreis centron kiu nomiĝas literatura parko en la urbeto Aliano kie li restadis. Vizito de ĝi kun dulingva seminario estis unu el la kongresaj programeroj.
Okazis du interesaj seminarioj samtempe. Unu el ili pritraktis la esperantan gazetaron kaj ĝin gvidis Osmo Buller. Pri tio mi ne povas multon diri, ĉar mi partoprenis la alian “De informado kaj konsciigo al publikaj rilatoj”. Ĝin gvidis Lu Wunsch–Rolshoven. Li aktivis en multaj roloj en Esperantujo, i.a. kiel gazetara komisiito de Germana Esperanto-Asocio. Ofte en Esperantujo oni parolas pri la neceso informi, sed malofte oni renkontas tiel sobran kaj bone pripensitan argumentadon kun multaj praktikaj konsiloj.
Lu Wunsch–Rolshoven
Kvankam Basilikato estis ‘malantaŭ la dorso de Dio’, ne mankis preĝejoj nek aliaj kulturaj vidindaĵoj. Dum la kongresaj ekskursoj oni povis konatiĝi ekz. kun la urbo Matera, kiu eniris en la Uneskan liston pri mondaj heredaĵoj kiel ekzemplo de urbo konstruita el kaj en kalkoŝtonaj montetoj. Alia urbeto, kiun mi mem vizitis, estis Castelmezzano, urbeto situanta en eksterordinare bela loko sur monteta deklivo.
Supre Castelmezzano, sube trullo-domoj en Arberobello
Tria menciinda ekskurscelo estis urbeto Arberobello (en provinco Apulio), centro de trullo-domoj. Ili kreiĝis antaŭ jarcentoj rezulte de ruza truko por eviti pagon de dom-imposto. Temas pri konusformaj ŝtondometoj, konstruitaj sen mortero. Oni povis facile malkonstrui ilin kiam venis la reĝaj impostkolektantoj kaj remeti la ŝtonojn post ilia foriro. Tiom firmaj ili estas, ke ili staras eĉ nun kaj fariĝis unika vidindaĵo por vizitantoj.
Ĉi tie mi povas tuŝi nur kelkajn aspektojn de la kongreso, sed mi ne forgesu unu gravan eron de la italaj kongresoj, nome komunajn manĝadojn. Ĉiumatene ni ricevis tiutagan menuon kaj devis elekti, kion ni volas manĝi dum la tago. Ĉiam estis haveblaj i.a. regionaj pasto-specialaĵoj kaj diversaj fiŝoj. El la antaŭa jaro mi jam sciis, kiaj estas italaj matenmanĝoj: kremaj kornetoj, tortoj kaj aliaj dolĉaĵoj.
Kiel kutime, la vesperoj estis dediĉitaj al varia kultura programo. I.a. okazis koncerto de Kajto kaj teatra prezentaĵo de itala trupo La Confraternita del Chianti. Estis eĉ nokta programo, kiun prizorgis italaj gejunuloj.
La duopo de ‘Kajto’.
Venontjara itala kongreso okazos ‘eksterlande’, nome en la respubliko San Marino. La tempo estos 18.-25.8.2018. La temo de la kongreso estos ‘malgrandaj komunumoj kaj grandaj valoroj’.
